Frankrijk Encore: Canal du Centre - Digoin naar Fragnes - 18 tot 30 sept 2022

We hebben een dagje zitten puzzelen met alle Avis en officiële aankondigingen van de chaumages (i.v.m. onderhoud in de winter) in Frankrijk van de VNF. Een enorme lijst waarbij we steeds iets over  het hoofd zien. Ons plan was om na Canal du Centre via de Saône het Canal du Rhone au Rhin  & Le Rhin (Besançon, Mulhuouse, Strasbourg) naar het Noorden te gaan. Maar uiteindelijk trekken we de conclusie dat dit plan helaas niet door kan gaan vanwege allerlei winterstremmingen. Tant pis. De planning is nu via de Petite Saône en Canal des Vosges richting Nancy te varen. We hebben ineens zeeën van tijd.

Dag 173 (76) – zon 18 sept – Digoin → Paray-le-Monial – 13,5 km, 4 sluizen
Elvira en Tjeerd arriveren. Gezellig! Mooi plekje voor de auto zoeken, stuk stok naar binnen en los die tros. De sluis die toegang biedt tot het Pont Canal om half 2 besteld. En zo varen we het Canal du Centre op. Wat een schoonheid weer.

Het Centrumkanaal ofwel Canal du Centre verbindt het rivierdal van de Loire bij Digoin met de Saône bij Chalon-sur-Saône, met een lengte van 114 km en 61 sluizen, gemaakt tussen 1783 en 1793. Eind 19e eeuw is het gemoderniseerd volgens Freycinet. Keramiek, kolen, ijzer-en staal industrie is door dit kanaal tot bloei gekomen. De daling van de scheepvaart begon na WO II en leidde tot een stopzetting goederenverkeer vanaf 1993.

Na de brug beginnen we weer met sluis 26 en tellen af naar 1 , bij het hoogste pand in Montchanin. Na 3 uurtjes leggen we aan in Paray achter de DD. Tegenover ons heeft de Total de brandstof in de aanbieding gegooid en de auto’s rijden af en aan. Eind van de middag is alles op. Tjeerd duikt ziek in het achteronder helaas en G en Elvira gaan op de fiets terug naar de auto. Na 2 km al een lekke band. Maar André schiet wederom te hulp. We moeten wel een klein beetje doorvaren, want 26 september gaat het kanaal tot voorbij sluis 11 op slot.

Dag 174 (77) – ma 19 sept – Paray-le-Monial → Génelard – 19,2 km, 7 sluizen
We zwaaien Tjeerd en Elvira uit. Die hebben nog 800 km voor de boeg. Wij max 20, maar doen er bijna net zo lang over ha ha. De eerste sluis werkt al niet en de DD moet een Franse 20 minuten wachten (1,5 uur). Lezen in een Avis dat een sluis net achter ons eruit ligt tot nader orde wegens een aanvaring: vaarstop. Dat is dan weer mazzel, voor ons. 

Canal du Centre is een meanderend kanaal met grotendeels een drukke weg erlangs, maar ook veel vergezichten. In combinatie met een lage zon is dat genieten. We tikken het meest zuidelijke punt van onze vaartocht aan en gaan nu richting het Noordoosten.
We varen de DD in Palinges voorbij omdat we daar niet goed bij de kant kunnen komen en varen door naar Génelard. Gratis stroom en water.
Dag 175 – di 20 sept
We blijven een dagje liggen. Zomerspullen (klamboe etc.) in de was en opgeborgen. Nieuw letters ‘Syrah’ geprobeerd: groot! Helaas is er veel blauwalg in het water dus zwemmen gaat voorlopig niet gebeuren.

Het kanaal volgt vrij trouw de rivier La Bourbince, maar in Génelard is een stuk van de rivier afgesneden. Hiervoor zijn 190.000 stenen gebruikt en is de route met 2,5 km verkort. Génelard is een heel klein plaatsje met een enorme machinefabriek. De ijzerertswinning voor de smederijen gaat al terug tot de 15e eeuw. In de 19e eeuw wordt het nog volop over de kanalen vervoerd. Voorheen maakte de  fabriek machines voor de mijnindustrie. Daarna sluisdeuren en mechanieken. De metaalbewerking is altijd belangrijk geweest voor dit plaatsje. Ook nu werken er nog steeds 200 mensen in deze fabriek, maar de glorietijd van weleer is reeds lang voorbij.

Dag 176 (78) – woe 21 sept – Génelard → Blanzy – 20,9 km, 9 sluizen
Voor 9 uur liggen we al in de 1e sluis en de VNF komt vlot bij een hapering bij de 2e sluis.  Prachtige vergezichten. In 5 uurtjes doen we vandaag 9 sluizen, 21 km én ook nog 3 brugopeningen, wat echt snel is. ’s Avonds zalige uientaart met geitenkaas op de DD, want R&A dachten dat we wel bekaf aan zouden komen, en wilden ons verwennen. ’s Middags ook wat gescoord bij een enorme Emmaus in Monceau-les-Mines, die nu 's open is als wij in de buurt zijn!  We zijn voorbij het stuk kanaal dan in stremming zou gaan, maar dat Avis was ondertussen al weer ingetrokken. Zo gaat dat hier.

Dag 177 (78) – don 22 sept – Blanzy → Montchanin – 9,1 km, 7 sluizen
Vanmorgen ijs aan dek! Mooi stuk kanaal, wel nog steeds langs een vrij drukke weg. Op naar het hoogste pand! 303 m boven de zeespiegel. De sluizen hier heten allemaal Océan, en na het hoogste pand Méditerranée. We zijn nu wekenlang alleen maar omhoog gesluisd (Amont). Er is aardig wat wind, we vliegen 2 x uit de bocht en de sluisjes gaan ook wild. Op zich is er nu water genoeg (Ruud: “Het water klotst over de deuren!”), maar door te weinig baggeren en onderhoud toch nog behoorlijk wat ondieptes.
We leggen aan in de achtertuin van de VNF (een kleine oase) en hebben nog de hele middag. André schuurt en verft het boeisel aan bakboord. Nu zijn we weer mooi blauw. G gaat haar rondje fietsen om het voedingsmeertje Etang de Montchanin en een oud verlaten werfje. Er liggen hier een stuk of 5 grote voedingsmeren, die het Canal du Centre van water voorzien. Aardig wat drukte, wegen en bedrijvigheid, maar geen middenstand meer. Eén boom denkt: 21 september, de herfst is begonnen! Eind van de dag weer in de zomerhitte borrelen aan de biertafel aan dek.

Dag 178 (79) – vrij 23 sept – Montchanin → St-Julien-sur-Dheune – 7,6 km, 8 sluizen
We knallen even 8 sluizen naar beneden, ruim 30 meter totaal, een sluizentrap. Het invaren gaat lastiger, want je ziet niet waar je je op moet richten. Maar eenmaal in de sluis, gaat het gemakkelijker. Aanleggen, blauwe touwtje trekken en rustig naar beneden zakken. De VNF is weer heel behulpzaam want het hapert hier en daar. De sluisjes met veel verval hebben drijvende bolders op precies de goede afstand. Prachtig omgeving met opnieuw mooie vergezichten. Onderweg bij Écuisses woont vermoedelijk een enthousiaste kunstschilder.

We mogen in St-Julien gaan liggen, maar helaas liggen er ook 2 achtergelaten verwaarloosde scheepjes. En de grote kade is gereserveerd door de Finesse. Zo’n boot die 8.000 euro per dag kost met enkele gasten aan boord die van gekkigheid niet weten wat ze met hun geld moeten doen.  Als het schip nadert, gaan we uit de weg zodat de schipper zijn aanlegmanoeuvre kan uitvoeren. Wat een gebaren, gemopper en gestress!  Er komt ook nog een Belg die er langs wil. Maar alles komt goed, zoals altijd. Even later is de modder en de adrenaline weer tot een normaal peil gezakt. Fietstochtje terug naar de sluizentrap, mooie muurschilderingen en huizen met gekleurde steentjes.

Dag 179 – zat 24 sept
Vandaag weer een dagje liggen. Bezoek aan de Villa Perrusson: een villa van een beroemde industrieel uit de 19e eeuw Perrusson naast zijn voormalige keramiekfabriek, mooi gerestaureerd. Veel huizen hier uit die tijd hebben prachtige kleurrijke geglazuurde  siersteentjes, vooral langs het water en de wegen, als een soort uithangboord voor het bedrijf.

Dag 180 (80) – zon 25 sept –  St-Julien-sur-Dheune → St-Léger-sur-Dheune –  11,7 km,  11 sluizen
Aangelegd aan een leuk dammetje aan de rand van de Port de plaisance, water en stroom en geen Capitainerie aanwezig. We doen niet heel hard ons best om uit te zoeken of we moeten betalen. Vandaag of morgen uit eten? Het wordt vanavond want niemand heeft zin om te koken. Een onverwacht lekkere pizza gegeten in een ieniemienie zaakje om de hoek, waar de mensen non-stop komen afhalen. Een enorme toet erachteraan (only me), zodat ik van de weersomstuit besluit vanaf morgen weer een poosje het ABC-dieet te gaan volgen.

Dag 181 – ma 26 sept
Sportieve dag: Andre hardlopen, G dukoën en eindelijk weer zwemmen na een week blauwalg. Het water is zó koud geworden, dat de blauwalg vertrokken lijkt. Grote inkopen bij Bi1 (spreek uit als: Bien!) + gazole bijgevuld. Hele dag poetsen binnen. Was nodig, we zijn een stelletje smeerlappen.
De assistent van de havenmeester komt langs en we moeten € 33 euro per nacht betalen. Na een best wel lang gesprek en daarna met een flinke delegatie langs de havenmeester, plus Ruud z’n knalblauwe ogen en onweerstaanbare blik, komen we weg met € 25 per schip voor 2 nachten. De pizzeria is ineens dicht tot ergens in oktober, dus dat hebben we goed gedaan!

Dag 182 (81) – di 27 sept –  St-Léger-sur-Dheune → Santenay –  8,9 km,  4 sluizen
Ann gaat nog even naar de plaatselijke weekmarkt, ik laat me niet verleiden. Kort dagje varen, Voor de Finesse (hotelboot) uit, want die gaat ook varen vandaag. De hele ochtend in de regen. Leuk gesprek met 2 dikke dames bij een sluis die hier medicinaal aan het kuren zijn. Voor de lunch leggen we aan: prachtige plek voor 2 schepen met dit keer meer dan voldoende diepgang. De omgeving is hier schitterend. Heuvelachtig breed groen dal, ten oosten van ons wordt het snel steil. Heel veel druiven worden hier verbouwd (Bourgogne) en het dorp bestaat vooral uit grote wijnhuizen.
's Avonds trakteert Ann op zalige pompoensoep. En we kijken Dances met Wolves, uit begin van onze verkering. We zijn onze DVD kast aan het uitdunnen, Gouwe Ouwe films  uit 1990 – 2010. Genieten! Nog één keer kijken en weg ermee. Daar hebben we nu de tijd voor: films, boeken, muziek.

Dag 183 – woe 28 sept
We gaan tussen de buien door op walnotenjacht. Het pad lag er vanmorgen vol mee, maar een ander stel is ons voor. Dus hup op de fietsen, onze jachtvelden uitbreiden. We komen met tassenvol terug. André vindt het teveel maar ik word er blij van. Doet me denken aan Pfilzen suchen, appeltjes jatten en mosselen plukken met mijn vader. Kon niet stoppen. André naait een lap voor in de stuurhut tegen de weerkaatsing.  En ik heb me eindelijk op het Frans gestort.

Dag 184 - don 29 sept
Wij blijven nog een dagje liggen, de DD vaart naar Chagny boodschappen doen. Het zou de hele dag gaan plenzen, maar dat valt reuze mee.  André is te laat voor het brood: alles op. Dus zelf brood bakken. Minstens zo lekker. Tussen de buien door kunnen we eindelijk de nieuwe letters plakken. Nou, geen vergissing meer over de naam van ons schip, pff. Nog even hout gesprokkeld voordat het donker wordt en vanavond weer lekker het kacheltje aan. En tot mijn geluk een veld vol kaardenbol gevonden. Dus 2 takjes meegenomen. Telefonisch palaver: morgen vroeg vertrekken en een lange dag varen naar Fragnes.

Dag 185 (83) – vr 30 sept –  Santenay → Fragnes –  17,2 km,  11 sluizen
Een sluizentrap van 8 en daarna nog 3 wat verder uit elkaar. Vlak na vertrek 2 hôtel peniches in de tegenvaart. ’t Gaat net. Bij één sluis wel een hele bijzondere sluiswachter. “Een vrije gans in La Douce France. Geen fois Gras van deze statige heer “ (Aukje), die pas stopt met gakken als we diep in de sluis zijn gedaald.\

Mooie betaalde aanlegplek bij Fragnes. En vandaar een mislukte fietstocht naar de Saône: we fietsen ons vast in industrie, vrachtverkeer en bedrijventerreinen. Jak, wat een drukte. Dit keer geen Pastis bij het palaver maar een mooie fles Bourgogne van de DD ter afscheid van dit mooie kanaal.