Frankrijk Encore: Canal de la Meuse - Void naar de Belgische grens (Givet), 26 jan tot 13 feb '23

Canal de la Meusse
Canal de l’Est, Branche Nord heet sinds 2003 Canal de la Meuse. Het werd in 1882 geopend tussen de Belgische grens en Troussey, waar het met het Canal de la Marne au Rhin samenkomt. Het kanaal is 272 kilometer lang; het is een lateraalkanaal, dus het volgt de loop van de Maas. Het kanaal heeft 59 sluizen. De eerste 19  vanaf Troussey hebben een Freycinet-formaat (39, 50 bij 5,20),  de volgende 39 van een iets ruimer formaat (48,00 bij 5,70) en de laatste, vlak voor de Belgische grens, heeft de afmetingen die op de Belgische Maas gebruikelijk zijn: 100 bij 12 meter.
De Maas vormde vanouds één van de drie hoofdroutes tussen de Benelux en het Saône-Rhône-bekken. Een deel van dat scheepvaartverkeer sloeg af naar het Canal des Ardennes, een ander deel vervolgde zijn weg over de Maas om dan via de Vogezen naar de Saône te varen. Door een lamlendig beheer van de rivier zijn stremmingen (wegens hoogwater, laagwater of gewoon panne) tegenwoordig aan de orde van de dag. Dat heeft helaas geleid tot een ernstige terugloop in de hoeveelheid beroepsvaart. Gevolg dáár weer van is dat het ook voor de pleziervaart steeds moeilijker wordt om deze route zonder problemen te bevaren. 
In ieder land zou men apetrots zijn op een vaarwegenstelsel zoals dat in Frankrijk bestaat; helaas laat men het tóch vervallen tot een staat, waarin het eigenlijk nauwelijks nog bruikbaar is.
(Uit: Varen in Frankrijk 3, Hans Kouwenberg, 2020)

Dag 303 (126) - Donderdag 26 januari ’23 – Void -> Commercy – 17,9 km, 5 sluizen
Morgen liggen we al weer 2 weken vast in Void, het weer is nog steeds grijs. Terwijl ik met een ik-heb-vandaag-nergens-zin-in-gevoel onder de douche sta, roept André: “Er is een nieuw Avis, we kunnen varen!”. Hoe is dit nu weer mogelijk? We raken allemaal in opgewonden toestand en binnen een uur zijn we aangekleed, naar de bakker geweest, schip voorbereid, en hebben we de VNF gebeld dat we eraan komen. VNF: “Oh, is er een nieuw Avis? Wat, vandaag nog varen?? Uhhhh, ooh, d’accord”. Geweldige onderlinge communicatie bij de VNF. Gekkenhuis. Maar we zijn op pad. We liggen zó dik in de planten, dat we het schip nauwelijks in beweging krijgen. Met een slakkengang varen we op het aquaduct (pont de canal) 5 km verderop af. En dan ligt er een bootje van een meter of 10 dwars in het kanaal. Na 6 x voor en achteruit slaat de motor definitief af en ligt hij nog steeds dwars in het kanaal. Een hopeloze en verkleumde schipper komt naar boven. Hij blijkt in de richting te gaan waar wij vandaan komen dus we kunnen hem ook geen sleepje geven. Heel voorzichtig duwen we hem met het neusje van de Syrah opzij in de goede richting en kruipen erachter langs.

Na het Pont de Canal de Troussey, draaien we linksaf het Canal de la Meuse op. Er staat weer een duo VNFers klaar om ons te begeleiden, wat hard nodig blijkt. 4 van de 5 sluizen doen het niet. Het wordt een dagje ploeteren door de planten, deuren van sluizen die niet goed open willen. We zijn de eerste schepen sinds september die over dit kanaal varen. Eigenlijk is het om verdrietig van te worden, de deplorabele staat van alles: uitgeholde oevers, verzanding, kapotte sluisranden, -wanden & -deuren, lekkende kanaalpanden, en daarbovenop enorme woekering van planten. Dit samen met lange periodes van droogte en te veel regen. De sluiswachters noemen het ook une catastrophe, er is constant te veel of te weinig water, het is bijna altijd dicht. Een failliete boel.
We leggen aan in Commercy achter de Aldi.  Een stuk of 8 voor de verandering hele aardige vissers, die hun hele uitrusting naar binnen halen, zodat wij er kunnen liggen. Zo, dat is makkelijk boodschappen doen. Zelfde stekje (Bulky goods!) als 21 jaar terug.

Dag 304 (127) Vrijdag 27 januari ’23 – Commercy -> St. Mihiel – 20,8 km, 5 sluizen
Op tijd vertrokken. Herhaling van gisteren. De rivier wordt breder, het landschap wordt aantrekkelijker. Veel kraanvogels, ijsvogels en dodaars. We moeten 2 keer onderweg de schroef schoonmaken. Dikke boomstronken en takken. De laatste sluis komen we alleen binnen nadat we alle wrijfhouten naar binnen hebben gehaald, want de sluisdeur gaat niet  helemaal open. In St. Mihiel is een lege steiger (met elektriciteit). De kant heeft hier vorige week nog onder water gestaan. We zwaaien zodat we braaf tegenstrooms aan kunnen leggen. We blijven voorlopig weer even liggen, want we kunnen net niet tot Verdun (nog steeds niet vrijgegeven) en er zijn verderop niet zulke beste ligplaatsen als hier. Ik ga lekker trappen in de omgeving: markthal, winkels en 2 enorme kerken. Verder een wat grijs, verwaarloosd stadje. De DD legt achter ons aan, stroom mee.

Dag 305 - Zaterdag 28 januari 2023
We liggen kontje kontje, zodat ik de beide schroeven gemakkelijk schoon kan maken. André gooit een tros uit want in de stroom en de kou ben je zomaar ineens weggespoeld, ha ha. Als ik het koud krijg, haalt hij me in naar het zwemtrapje. Leuke actie. Of het veel nut heeft is de vraag, schroeven zitten zo weer vol met de groene monsters.
Een VNFer komt langs om te informeren naar onze plannen. Zij moet het weten, want de komende 17 sluizen zijn handbediend, een bijzonderheid. We blijven tot maandag en hopen met grote hopen op een nieuw positief Avis, zodat we Verdun in kunnen. We lopen door de prachtige markthal met wat zielige kramen, gaan koffie drinken in een bonbonfabriekje en reserveren de pizzeria Les Jumeaux (bij een echte tweeling) op loopafstand voor vanavond. Een veredelde hamburgertent maar helemaal afgeladen en lekker!

Dag 306 -Zondag 29 januari 2023
Ruud gooit voor ’t ontbijt alweer 2 zalige croissants naar binnen, fijn zulke buren ha ha. Boodschappen bij de Carrefour en een grote gezamenlijke poetsdag. De zon schijnt prachtig en ik besluit daarom toch één van die sombere kerken binnen te lopen: de kleuren van de glas in lood ramen spetteren naar binnen. Als ik een kaarsje wil branden om stil te staan bij een aantal verdrietige en spannende berichten uit Nederland de afgelopen week, vertelt een mevrouw dat alles is weggehaald omdat het kaarsengeld werd gestolen. Wat ook weer heel verdrietig is natuurlijk. Dan maar gewoon thuis een kaarsje aansteken. Gelukkig wordt de dag mooi afgesloten met de traditionele zondagavond Podiumpalaver op de DD.

Dag 307 (128) Maandag 30 januari ’23 – St. Mihiel -> Dieue-s/Meuse – 24,4 km, 5 sluizen
We vertrekken om half 10, zodat ik eerst nog wat kaarten kan versturen naar Nederland. We ploegen met 3 km per uur achter de DD aan door de lage panden. Extra koffie zodat we wakker blijven, zo langzaam lijkt het te gaan. En dan komt het verlossende bericht dat de hele Maas en het kanaal weer open is voor de scheepvaart. De 3e sluis schrapen de bouten van de sluisdeur, die niet helemaal open kan, over ons schip. Ook een soort vandalisme. Gelukkig zijn we geen wit jachtje. Wat zo verwonderlijk is, is dat niemand hier een poging doet om wier en takken uit het water te halen. Hooguit wordt e.e.a. verplaatst in het water. Het lijkt wel of ze het hebben opgegeven.

Dag 308 (129) Dinsdag 31 januari ’23 – Dieue-sur-Meuse -> Verdun – 13,4 km, 5 sluizen
Het wordt wat saai, maar weer een grijze dag. We komen met heel veel moeite van onze plek, liggen helemaal vast in de blubber en de planten. Het water lijkt lager te staan, i.p.v. hoger zoals beloofd. De DD doet er zelfs een half uur over om los te komen. Helaas niet zonder slag of stoot, Nom de Dieu.
In de sluis lijkt geen plek meer voor water, alleen nog planten. Door de oude stadswal varen we Verdun binnen de rivier weer op. Stroom mee leggen we aan op een steiger, beetje spannende aanlegmanoeuvre, maar er is geen ruimte om eerst te zwaaien. De vaste gasten hebben een flink aantal van de aanleg-ogen naar hun bootjes verplaatst. Van de paar die er voor ons over zijn, breekt er ook nog eentje af. De 2 vaste liggers gaan zich direct overal mee bemoeien (voelden zich zeker schuldig omdat ze de aanleg-ogen hadden ingepikt). De regisseurs druipen net op tijd af, vlak voordat ik ze de Maas in wilde duwen.

Dag 309 - Woensdag 1 februari ’23
Dagje rommelen. Ik loop een inspectierondje met André mee: olie, koelwater, dieselstand, wierpotje  en we testen het anker, even het geheugen opfrissen. Brocante, fietstochtje naar de Action voor nieuwe olie en wasabinoten. We sluiten de dag gezellig (en lekker!) af bij Romeo & Giulietta, een bellisimo restaurantje en we nemen dit keer allemaal géén pizza.

Dag 310 (130) Donderdag 2 februari ’23 – Verdun -> Consenvoye – 24,8 km, 4 sluizen
Het ergste leed lijkt geleden wat betreft de planten. De stukken rivier met stromend helder water worden steeds langer en de stukken kanaal steeds korter. Het aantal km/uur neemt flink toe met die stroom in de kont en het aantal sluizen neemt af. Genieten! Kraanvogels, ijsvogels, grote zilverreigers, mussen, winterkoninkjes. Het blijft wel opletten tussen de afgebroken takken, ingezakte oevers en bomen die over het water groeien. Het lijkt wel of ze voor ons nèt de vaarweg hebben vrijgemaakt. Precies genoeg zodat we erdoor kunnen. We meren af, allebei aan weerszijde van een eiland bij de sluis. Fietstochtje. Weer een Frans gehucht, een baquette- en pizza-automaat, verder niets. Ook hier liep vroeger een spoorlijn en het oude station is gelukkig mooi opgeknapt. De stations zijn er meestal veel beter aan toe dan de oude sluiswachtershuizen. Die zijn vaak totaal verpauperd en half dichtgemetseld.

Dag 311 (131) Vrijdag 3 februari ’23 – Consenvoye -> Dun-sur-Meuse – 17,5 km, 6 sluizen
Ruud trekt 2 baguettes uit de automaat. Een belevenis, hij kan het iedereen aanbevelen. Eigenlijk moeten we ook nog voor de Belgische grens een automaatpizza scoren.
Af en toe nog een pandje met wier, maar we schieten lekker op en we krijgen allebei weer persoonlijke begeleiding. De bevers zijn hard aan het werk geweest onderweg. Wij leggen aan bij de uitloop van een kanaal maar moeten eerst halve boom uit het water vissen (die we ons vervolgens maar toe-eigenen). De DD gaat een stuk verderop aan de overkant aan de steiger liggen. André en ik beklimmen de ‘berg’ naar Dun Haute voor een kerkbezichtiging, mooi kerkhofje en een prachtig uitzicht over het Maasdal.

Dag 312 (132) Zaterdag 4 februari ’23 – Dun-sur-Meuse -> Inor - 19,6 km, 3 sluizen
André haalt brood dit keer. We vertrekken op ons gemakje. Laatste stuk weer behoorlijk wat groene vriendjes. Een voorzichtig zonnetje maakt dat we vroeg stoppen in Inor om lekker te fietsen (G) en hardlopen (A). De DD is 10 km doorgevaren. Prachtig breed dal met wat oude en nieuwe boerderijen, kleine dorpjes, groene heuvels afgewisseld met stukjes bos.

Dag 313 (133) Zondag 5 februari ’23 – Inor -> Sedan – 35,7 km, 5 sluizen
’s Morgens geprobeerd tussen de planten te zwemmen, maar geen doen. 1e sluis en 3e sluis in storing levert 1,5 uur extra wachten op. Ze lopen niet heel hard hier. Maar ze komen nog, elders in het land zijn ze aan het staken tegen de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar en behoud van de 35-urige werkweek. Pfffffff. Verder gaat het goed, maar met al dat wachten wordt het toch ineens een lange dag varen. Langszij de DD, want de rest van de kade is een blubberboel. Niet te ver doorvaren anders spoelen we onder de brug door de barrage af. Zo’n zwaaimanoeuvre voor een brug om tegenstrooms aan te kunnen leggen blijft altijd een beetje spannend. Te gaar om het stadje te verkennen. 21 jaar geleden zijn we hier naar een groots aangekondigde reptielenshow geweest, bestaande uit een paar zielige terraria in een vrachtwagen en één python. Podiumpalaver met eten uit de voorraadkast, dit keer op de Syrah.

Dag 314 (134) Maandag 6 februari ’23 – Sedan -> Charleville-Mézières – 29,9 km, 6 sluizen
Zwemmen lukt maar een paar minuten: het stroomt te hard en ik ben snel buiten adem. André hangt een tros uit en zet mijn fiets van boord. Eerst maak ik nog een fietstochtje door Sedan via het kasteel naar de boulangerie. Niet mis op maandagochtend vroeg met een winterzon, nauwelijks verkeer en bijna alle winkels nog dicht. Geld vergeten, terug en nog een rondje. Zalig brood.

Iets na 9 uur gaan we los om vervolgens een half uur voor de sluis te wachten: het werkt weer ‘s niet. 5 telefoontjes en nog wat geduld en dan worden we achter elkaar soepel door de sluizen geleid. Om het eind gaat het toch weer mis, zitten we weer in een ander district of zo. Al met al hebben we vandaag 4 uur gemotord  en 2,5 uur gewacht. Steeds duidelijker wordt het dat ambtenaren hier geen eigen initiatieven tonen, geen beslissingen nemen zonder toestemming, doen wat wordt opgedragen, niet communiceren en niet weten wat er buiten hun gebiedje gebeurt. Er wordt wel veel met hogerop gebeld. 
Prachtig weer: fris en zonnig. Na weken grijs weer genieten we volop. En een prachtige ligplaats in het centrum van Charlesville-Mézières bij de stadscamping, die dicht is tot 1 april. Maar ja, steigers kun je niet afsluiten! Jippie. Met weer gratis prik. Lekker 2 dagen pauze.

Dag 315 - Dinsdag 7 februari ‘23
Rommelmarkten, stad verkennen op de fiets en wandelend, hardlopen, bed verschonen, lezen, motoronderhoud, uit eten.
Dag 316 - Woensdag 8 februari ‘23
Huishouden, hele grote boodschappen, houtvoorraad binnen aanvullen, lezen, blog bijwerken, nieuw en laatste vignet printen, samen met Ann ons aanmelden voor een nieuwe vaardag. Het museum van Arthur Rimbaud, waar we op uitkijken, laten we schieten. Grote vernieuwer van de dichtkunst 1854-1891 en grote held van deze stad. Thuis maar ’s een boek  lezen over deze intrigerende man, in het Nederlands dan.

Dag 317 (135) Donderdag 9 februari ’23 - Charleville-Mézières -> Laifour - 32 km, 5 sluizen
Ijs aan dek in de vroege ochtend, dus rustig aan vertrekken. Ook vandaag bij vrijwel iedere sluis de VNF nodig. We zijn wel definitief van de planten af. Prachtig tussen de Dames de Meuse door. De Maas is hier wel op z’n mooist. Vlak voor Laifour nemen we iets teveel de binnenbocht om de snelheid uit het schip te krijgen en tikken we de bodem aan.

Dag 318 (136) Vrijdag 10 februari ’23 – Laifour -> Fumay -  21,8 km, 5 sluizen
's Morgens voor de eerste sluis zitten we weer in het ijs! De DD is ons voor en heeft het zware werk weer gedaan. Klein tunneltje van Revim, 224m, geen licht (ook niet op het schip). Maar er is licht aan het einde van de tunnel ha ha. In Fumay storten we ons allemaal op de ranzige frieten van het meest smerige frietkot ooit, maar lekker! Behalve de diverse frietkotten is het een grijs, verwaarloosd, triest plaatsje  met hier en daar prachtige gebouwen. Het weer werkt ook niet mee. Maar je kan niet laten om te denken: pak eens een bezem, een emmer sop, een verfpot.

Dag 319 (137) Zaterdag 11 februari ’23 – Fumay -> Givet – 23,4, 6 sluizen
Canadese ganzen, beverratglijbanen, lammetjes. Alle ‘automatische’ sluizen op één moeten bediend worden. In de sluis voor de tunnel van Ham moeten we extra wachten omdat de sluiswachter voor de zekerheid het water in het volgende pand eerst nog dik 20 cm laat zakken. Stoer tunneltje van 565 m uitgehouwen uit de donkergrijze steen. Het lijkt heel krap, geen pad erlangs, geen verlichting en stevige rotspartijen. Maar het gaat prima. En via de laatste kleine sluis varen we Givet binnen, klein stadje of groot dorp. Officieel nog Frankrijk, maar eigenlijk België. En wederom volledig verlaten kades.

Dag 320 - Zondag 12 februari’23
Laatste markt, nou ja, 3 kramen met Ann. Daarna de laatste supermarché in Frankrijk op jacht naar Gruyere. Dek schrobben, want we moeten wel een beetje netjes het land uit. Met een Pastis pallaver en de beroemde kaasfondue nemen we waardig afscheid van Frankrijk. Wat heeft het lang geduurd en wat is het snel gegaan. Nederland, we komen eraan. Heb wel zin in weer wat reuring. We hoeven de VNF niet meer te bellen dat we eraan komen, want de komende sluizen zijn permanent bemenst.

Dag 320 (138) Maandag 13 februari ’23 – Givet -> Belgische grens - 4 km, 1 sluis
In de mist worden we wakker, het is prachtig. We stellen het vertrek uit tot de zon gaat schijnen, maar we hebben toch net iets te vroeg losgegooid want verderop komen we in dikke mist terecht. Ruud vraagt toestemming om voor de laatste sluis in Frankrijk te wachten tot het opklaart. Wij leggen aan langszij de scheve Bohème en  hopen dat  hij niet afborrelt. Tijd voor een vroege lunch en het verwisselen van de Franse met de Belgische vlag. Samen in de sluis, ja dat is even geleden. En met een stralende zon worden we uitgespuugd België in. 

Totaal sluizen: 684

Motoruren:         480

km:                       2758

sluizen:                684

dagen:                 320

Vaardagen:         138

Fiets km: 2940