Frankrijk Encore: Canal de la Marne au Rhin - Vitry-le-François naar Void - 3 jan t/m 25 jan '23

25 januari 2023 - Void-Vacon, Frankrijk

Canal de la Marne au Rhin
Het Marne-Rijn kanaal verbindt Vitry-le-François, dus het Canal Latéral à la Marne en het Canal entre Champagne et Bourgogne, met de Rijn bij Straatsburg. 
De oorspronkelijke vaarweg is tussen 1838 en 1853 gebouwd en in dat laatste jaar in gebruik genomen voor schepen van 34 bij 5,20 meter. Tussen 1879 en 1895 werd de vaarweg vergroot naar Freycinet-afmetingen van 39 bij 5,20 en werd bovendien de diepte vergroot zodat er met 1,80 meter diepgang gevaren kon worden; vanaf 1960 werd dit verhoogd naar 2,20 meter.
Le Canal de la Marne au Rhin, branche Ouest door beroepsschippers trouwens de ‘soixante-dix’ genoemd, naar sluis 70 waar het kanaal mee begint. De westtak van het Canal de la Marne au Rhin telt vandaag de dag 131 km en 97 sluizen: sluis 70 t/m sluis 1 aan de westkant van de tunnel van Mauvage, en sluis 1 t/m sluis 27bis (minus sluis 13, die niet bestaat!) aan de oostkant. Wij varen tot en met sluis 12 bij Void.
In het scheidingspand bevindt zich dus de tunnel van Mauvages, bijna 5 kilometer lang, waar tot in 2013 de schepen met een elektrische sleepboot doorheen werden getrokken. Sinds de buitengebruikstelling van die sleepboot mag men er op eigen kracht doorheen. Na sluis 12 bij Void,  bevindt zich het 200 meter lange aquaduct over de Maas. Bij km 111,4 gaan wij linksaf naar het Noorden het Canal de la Meuse op.

Dag 280 (118) – dinsdag 3 januari ’23 – Orconte → Plichancourt – 19,8 km, 8 sluizen
Aukje en ik gaan gezellig met Duko aan de slag. Dankzij de nieuwe schippersmaat Peter kunnen we daarna lekker lang kletsen en ontbijten onder de luiken. Eindelijk verlaten we het CCB na 39 dagen (waaronder 17 vaardagen). Hele rare laatste sluis met bolders half onder water. Na enig gepuzzel, aanwijzingen via een telecom en extra aanwijzingen van een gepensioneerde, niet verstaanbare sluiswachter aan de overkant kunnen we onze Sésame inleveren en gaat de laatste sluis eindelijk voor ons open.

280 Sluis 71, laatste sluis van het CCB280 Nog even onder het spoor door, PK1 van het CCB 280 Jachthaven van Vitry-le-François, PK 0 van het nieuwe kanaal 280 Vitry-le-François, roest en olie

We varen de troep en ellende van Vitry-le-François in. Hier gaan we zeker niet stoppen. Roest aan de kant en olie op het water. Vanaf hier hebben we 21 jaar geleden ook gevaren (ik herken nog niets). We moeten bellen voor de eerste sluis van het Canal de la Marne au Rhin, want alle lichten zijn uit. Het bord met telefoonnummer staat verstopt tussen de bomen. Uitermate verbaasd vraagt de VNF-er waar we vandaan komen! Maar dan wordt alles in werking gezet en kunnen we de eerste sluis in, omhoog dit keer. Omhoog is altijd wat makkelijker invaren maar wilder in de sluis. Bij de volgende sluis een overenthousiaste sluiswachter die helemaal los gaat met informatie in het Engels, waardoor het er niet duidelijker op wordt. We zijn de enige schepen op dit kanaal tot aan Toul, er vaart verder hélemáál niets (waar hij zelf erg om moet lachen). We krijgen dit keer een hele eenvoudige Sésame met maar één knop.

280 Welkom op het Canal Marne au Rhin 280 Onze nieuwe Sésame, lekker simpel 281 Aukje en Peter zwaaien de DD uit, André houdt de Syrah vrij vd kant

We leggen aan tussen de volgende 2 bruggen en kunnen maar met moeite aan de kant komen. Peter en ik stappen op de fiets terug naar Plichancourt waar Peter de auto gaat ophalen. Mooi tochtje maar waterkoud. Onderweg op de terugweg veel kraanvogels, prachtig! In een ieniemienie dorpje scoren we nog 3 baguettes uit een automaat, voor bij de pompoenselderijsoep vanavond.

Dag 281 (119) – woensdag 4 januari ’23 – Plichancourt → Pargny-sur-Saulx – 12,7 km, 5 sluizen
Iedereen vroeg uit de veren. Beide schepen liggen aan de grond, door de wind tegen de kant aangewaaid, maar we komen makkelijk los. Eerst de DD met een beetje duwen vanaf de kant. Daarna zwaaien we Auk & Peet uit. Even slikken, wat was het gezellig! Gelukkig is het nu maar 2 maanden of zo voordat we elkaar weer zien. En even later vertrekt de Syrah ook. De motor moet flink blazen maar dan zijn wij ook los. Ah, Aukje & Peter zijn de kazen vergeten mee te nemen! Wij hoeven de komende weken geen kaas te kopen 😊. Echt diep is het hier niet en we halen met moeite tussen de 4 en 5 km per uur. Weer veel kraanvogels onderweg. We meren af achter de DD op een bekende kade: 21 jaar geleden lagen we hier ook, samen met een heel aardig Amerikaans stel.

281 Aukje en Peter zwaaien de DD uit, André houdt de Syrah vrij vd kant 281 (119)  Pargny-sur-Saulx

Dag 282 – donderdag 5 januari ’23
We hebben een zalige rommeldag: dek spoelen, blog bijwerken, foto’s uitzoeken, hout sprokkelen, zuigen, boodschapje, Duko, zwemmen, appen.
De DD gaat varen en heeft een bizarre pechdag: de sluis bij onze ligplaats gaat op dubbelrood. Dus ze komen in afwachting van de VNF maar even achteruit langszij op de koffie. 3 sluizen later gaan de deuren niet meer dicht. En 2 later weer. Heel de VNF uit de regio komt erbij. Na een lange dag 10 km opgeschoten en noodgedwongen afgemeerd bij een staalfabriek in vol bedrijf (met illegale stroom, dat dan weer wel). Maar ze bleven er superrelaxed onder. Benieuwd wat ons morgen te wachten staat.

Dag 283 (120) – vrijdag 6 januari ’23 Pargny-sur-Saulx → Mussey – 19,7 km, 17 sluizen
We willen na 11 sluizen aanmeren, maar worden verzocht om door te varen tot de Damsterdiep. Die ligt 6 sluizen verderop, al sinds eind ochtend gestrand voor een kapotte brug. De brugwachters zijn met pensioen en de hulptroepen arriveren om 2 uur, nee 1 uur, nee 4 uur. Nee dank u, dan maar morgenochtend 9 uur. Pffffff. Of de Syrah wil aansluiten zodat ze maar één keer the A-team hoeven op te roepen. Ja, dan zeg je geen nee. En zo liggen we net voor de schemer enigszins gaar onverwacht aan een graswal achter de DD. Gelukkig smaakt de rode port très tawny weer prima. 

284 Lage waterstand in sommige panden 283 (120) Mussey 284 The A-team

Dag 284 (121) – zaterdag 7 januari ’23 – Mussey → Bar-le-Duc – 8,9 km, 8 sluizen
Het wonder geschiedt: om 9 uur staan de hulptroepen inderdaad klaar en kunnen we snel na elkaar de hindernis nemen. De rest van de ochtend gaat vlot afgezien van enkele lage panden en we arriveren met lunch achter het station van Bar-le-Duc met gratis stroom en water.
Omdat  het zonnetje nog lekker schijnt, besluiten we vandaag al tot een rondje sightseeing. Eenmaal naar boven gefietst en neerkijkend op het stadje, constateren we dat het naast veel gribus hier ook erg mooi is. Zag er toen we tussen de weg en het spoor naar binnen voeren toch heel anders uit. Mooie oude kloktoren uit de 14e eeuw. Ander fraai gebouw bleek de bibliotheek te zijn en wij dus gewoon naar binnen. Prachtige tuinkamer met art nouveau details.

284 Links het spoor, rechts de weg 284 Flinke klim, La tour de l'Horloge284 Uitzicht op Bar-le-Duc

Dag 285 – zondag 8 januari ‘23
Regenachtige rustdag. Tja, het is zondag…. Vandaag besloten om  de komende week onze voorraad leeg te eten en geen boodschappen te doen. We komen om in de spullen. Ben net een eekhoorn, overal eten verstopt.
Lekker wassen draaien. Aan het eind van de dag komt een Frans schip langszij, die ons zwemtrapje klem drukt. Nee, niet gezien, geen fenders aan boord. Niemand van de bemanning vindt het nodig om sorry te zeggen. Gelukkig lichte schade.

Dag 286 (122) – maandag 9 januari ’23 – Bar le Duc → Tronville-en-Barrois  – 11,4 km, 11 sluizen
Hele dag zeikregen, bah. Soms is varen werken. Met 3 schepen achter elkaar gaat het wat trager. We leggen aan op een bekende plek waar we 21 jaar geleden Robins 4e verjaardag hebben gevierd. Herkennen de plek direct. Sweet memories: waar Pol met de hele familie op het feestje kwam, Robin haar beste verjaardagscadeau ever van de opa en oma van Pol kreeg (een wandelstokje met gekleurde snoepjes), de alpinopet van Jef en Hester (nog vaak gedragen), de motor van Marieke is omgevallen in de mist, pannenkoeken aan de picknicktafels…… Nu koud en regenachtig. Maar nog steeds gezellig onder de luiken. Een oudere dorpsbewoner komt ons blij fotograferen: de Syrah is het eerste schip dat hij de afgelopen twee jaar heeft gezien.

287 Robin 4 jaar Grand diner 9 juni 2001287 Lege picknicktafel 22 jaar later

Dag 287 (123) – dinsdag 10 januari ’23 – Tronville-en-Barrois  → Naix-aux-Forges – 12,8 km, 13 sluizen
Vanmorgen schijnt er een voorzichtig zonnetje. De DD vertrekt eerst, die gaan boodschappen doen in Ligny.

287 Tronville-en-Barrois 9 juni 2001 287 Tronville-en-Barrois 22 jaar later
Ik ga nog even op de fiets door het dorp. Ik herken niets. De vaartocht gaat voorspoedig, slechts een paar kleine haperingen. We varen in Ligny de DD voorbij. We krijgen de hele dag een VNF-er mee, die geen boe of bah zegt en zich in zijn autootje achter het sluiswachtershuisje verstopt, waar hij vervolgens steeds in slaap valt. Toch zwaait hij aan het eind van zijn gebied ons vriendelijk gedag. Hij blijft, want er komt nog een boot van de andere kant, laat hij opgewonden weten. Het blijkt een ijsbreker van de VNF, de Asterix. Wordt er ergens ijs verwacht? Daar is een hele ploeg VNF-ers voor in de weer. André denkt dat we gearresteerd worden, omdat we een week zonder vignet hebben gevaren. In het ene pand klotst het water bijna over de randen en in het andere pand staat het zo laag (-70 cm) dat we nauwelijks vooruit komen. Leggen in Naix aan, we herkennen niets. De vorige keer lag hier een Nederlands stel met een sleper en een autootje aan boord. Nou, die kan hier nu echt niet meer varen! Een paar uur later komt de DD achter ons liggen, toch maar doorgevaren, in de miezerregen. Niet eens het dorp (200 inwoners) in geweest.

Dag 288 (124) – woensdag 11 januari ’23 – Naix-aux-Forges → Demange-aux-Eaux – 14,8 km, 13 sluizen
Een vreemde dag met een paar panden met extreem laag water waar de Syrah regelmatig over de bodem schraapt, verzoek om extra waterinlaat en vreemd genoeg  met weilanden naast het kanaal die onder water staan. Tegelijkertijd teveel en te weinig water. Ene pand 2 km/uur, andere 7. Sluisdeuren die niet goed open willen, sluiswachters die geen beslissingen durven nemen en als klap op de vuurpijl een ploeg die bezig is met betonstorten in de nieuwe sluisranden terwijl wij geschut worden. Veel sluizen, veel regen en een mager zonnetje. Wij zijn goed gaar als we na 3 dagen ploeteren aanleggen bij de laatste stop voor de tunnel van Mauvages aan een gladde steiger. Maar daar weten Ruud en Ann wel iets op! G verkent het dorp: welvarend, maar er is - behalve veel water - niets.

288 Beton wordt gestort in de nieuwe sluisrand 289 Zo hoeft Ann niet over de gladse steiger

Dag 289 – donderdag 12 januari ‘23
We blijven een dagje onder de luiken om bij te komen. André is niet fit, maar gaat toch maar hardlopen in de regen om op te knappen.
Er is gisteren een Avis afgegeven dat het volgende kanaal, Canal de la Meuse gesloten is vanwege teveel water, crue. Nee hè, die hadden we nog niet gehad. We varen morgen verder tot aan Void, om de stremming af te wachten. Daar kunnen we eventueel boodschappen doen en er is (zeggen ze)  elektriciteit en drinkwater.

Tunnel van Mauvages
Met een lengte van 4877 meter is het de tweede scheepvaarttunnel na de langste tunnel in Frankrijk, Riqueval (5670 meter). Er is nog één langere scheepvaart tunnel in Frankrijk, namelijk de tunnel van Rove in de buurt van Marseille, 7120 meter. Echter die tunnel is ingestort, en sinds 1963 voor alle scheepvaart gesloten. Mauvages is één van de 5 tunnels (waarvan 4 nog in gebruik) van het Marne-Rijn kanaal en passeert de waterscheiding tussen het Seine- en Maasbekken.
In 1838 wordt besloten om met een tunnel Parijs met de Elzas te verbinden. Eerst werden er 23 putten gemaakt, waarvan er nu nog 3 als ventilatiekanalen in gebruik zijn. Vanuit deze putten, geslagen tussen 1841 en 1846, zonder grondig bodemonderzoek werd verder horizontaal gegraven. Bij het graven stuitte men op meerdere lagen met water, wat de bouw compliceerde. Bij de constructie waren ruim 3.000 mensen werkzaam. Kosten: 80 miljoen Franse francs.
Direct na de ingebruikname in 1853 werden er al grote verstoringen waargenomen in de tunnel. Het water zorgde voor aardverschuivingen en daarmee de betrouwbaarheid van de tunnel. In 1906 was de situatie dusdanig verslechtert, dat er besloten werd de tunnel (tussen 1907 en 1925) geheel te herbouwen. Daarna zijn constant tunnelversterkende werkzaamheden uitgevoerd, de laatste nog in 2001.
Vanaf 1880 werden schepen door een stoomkettingsleper door de tunnel getrokken en vanaf 1933 is deze vervangen door een elektrische kettingsleper. (Dit hebben wij in 2001 met de Nooitgedacht nog meegemaakt.) De passage duurt 1,5 uur. Sinds 2013  is de toueur verdwenen en mogen boten (max 2 tegelijk) op eigen kracht door de tunnel, vergezeld van een VNF-agent die met de fiets naast hen reist.

290 Le Toueur met pensioen290 De tunnel van Mauvages290 Einde van de tunneI

Dag 290 (125) – Vrijdag 13 januari ’23 –Demange-aux-Eaux → Void – 19,9 km, 13 sluizen
De allerlaatste sluis omhoog, we varen langs de verroeste toueur en wachten best wel lang voor de tunnel totdat we groen licht krijgen. De begeleidende VNF-ers moeten eerst langs allerlei omgevallen bomen op het pad, maar komen dan aangescheurd met een fiets achterin en we worden in de tunnel begeleidt door een fietsende, zeer vriendelijke VNF-er (zie video). De tunnel is, behalve door zijn lengte vooral indrukwekkend door de enorme hoeveelheid versterkingen met vernauwingen en lekkages. De VNF-er stopt bij iedere SOS-post om te kijken of we nog lekker gaan en halverwege vraagt hij of alles oké is en of we niet bang zijn. Tot dan toe niet, maar het geeft te denken! We varen nu in het hoogste pand, 280 m boven zeespiegel. Na de tunnel 12 sluizen naar beneden, niet geheel probleemloos, maar er komt snel genoeg hulp. Vooral door achterstallig onderhoud en woekerende planten zijn er veel deuren die niet goed open of dicht willen. Halverwege de route zit er een vervelend plankje heel diep klem bij een benedendeur. Met vereende krachten en 3 wagens hulptroepen en gepiel komt het plankje toch los. In het laagste pand bij Void raken we verstrikt in een zee van groen, halen nog net de kant op dezelfde ligplaats waar we 21 jaar geleden de Klazina hebben ontmoet. Hele fijne herinneringen. Toen snikheet (en ook al veel planten). Ik ga direct op pad om jetons voor stroom en water te scoren. Ze zijn overal bijna op. Na 2 bakkers, een café en een delicatessezaak beland ik bij la Mairie , vlak voor sluitingstijd. We genieten van 2 uur stroom en dan knalt alles eruit. La Mairie is maandag weer open: tant pis. 

290 Er zit een plankje dwars 291 La Passerelle naar het dorp Void

Dag 291 – zaterdag 14 januari 2023
Rondje dorp, half dagje niet lekker onder de dekens, regen, wind, grijze luchten, Boekies met “De Jaren” van Ernaux. Erg fijn om mijn vriendinnen weer te zien, al is het via Zoom. De volgende boekenclub is aan boord van de Syrah!
Dag 292 – zondag 15 januari 2023
Poetsen, ruimen, blog, mooie fietstocht omhoog over de groene heuvels en omlaag langs het kanaal, een kijkje bij de Maas die aardig buiten haar oevers stroomt. We zijn benieuwd wanneer we weer mogen varen. ’s Avonds weer ’s gezellig Podiumpalaver & Happen (Pistousoep mmmm) bij de DD.

292 De Maas buiten haar oevers

Dag 293 – maandag 16 januari  t/m dag 298- zaterdag 21 januari '23
Maandag: Superaardige Mairie, we krijgen extra jetons en eind van de ochtend komt er een serviceteam om ons te helpen met de elektriciteit. Helaas zijn alle medewerkers vandaag op cursus. Het water in de Maas is nog verder gestegen. Ook in Nederland is er veel wateroverlast.
Dinsdag: Nog een fietstochtje naar de Maas, maar de weg staat onder water. Langs een andere route naar het aquaduct 6 km verderop: bij de entree ligt een matras van wier. Benieuwd of we daar straks doorheen komen. Stroom via de gemeente is niet gelukt: de reparatie laat nog steeds op zich wachten. Stroom via de VNF is in eerste instantie echt ‘pas possible, non non’. Niemand durft verantwoordelijkheid nemen. Zo gaat dat steeds in Frankrijk. Dus gestremd, geen stroom en water en niemand weet hoe lang het gaat duren. Maar dan wordt er door de VNF-ers toch contact gezocht met hogerop en we mogen gebruik maken van hun aansluiting aan de wal, zolang de aansluiting van de gemeente Void niet gerepareerd is.
Vrijdag:  ik ga de jetons weer inleveren, de burgemeester wordt persoonlijk gebeld of ze het geld mogen teruggeven. We blijven hopen op vertrek snel na het weekend. We liggen hier nu een week. André rent, ik fiets en zwem, de DD wandelt. Ondertussen gaat alles rustig door: lezen, kokkerellen, klusjes, administratie, huishouden, muziek, foto’s, dvd’s, palaver. Het weer is vooral grijs, tijdloos verstrijkt de tijd.
Zaterdag ga ik  €50 terugbrengen naar de Proxy omdat ze gisteren te weinig hebben afgerekend. Als dank krijg ik 2 kinderbueno's. 

295 De weg is ondergelopen295 Groen matras van planten bij de ingang vh pont canal 295  Luchtfoto Pont canal de Troussey over de Maas

296 Kerkje van Void:  Eglise Notre Dame de l'Assomption 296 Locotracteur waarmee de schepen vroeger langs het kanaal werden getrokken 296 Onze ligplaats in Void als de zon schijnt

Dag 299 Zondag 22 januari '23 t/m dag 302 - woensdag  25 januari '23
Zondag 22/1 hebben we een fietstocht gemaakt, lekke band, 7 km teruglopen (ahum, André met mijn fiets aan de hand, ik op zijn fiets) & ’s avonds Podium klassiek op de DD.
Maandag 23/1 band plakken & poetsen, de VNF denkt dat we misschien donderdag kunnen varen. We starten serieus met onze digitale foto-uitzoekerij. Kunnen we nog wel een paar weekjes mee zoet zijn.
Dinsdags 24/1 wordt de op sterven na dood Proxy aangevuld en kan bijna naar de Bahama’s met onze extra inkomsten. André zet onze oude video’s om naar MPG bestanden en maakt een back-up van onze digitale foto’s.  Ineens staat er een wagentje van de gemeente en is de elektriciteitsvoorziening gerepareerd (na bijna 2 weken). Had van ons niet meer gehoeven, want we hadden gratis stroom van de VNF.
Woensdag 25/1 maken we de fietstocht van zondag af naar de Maas, het water is zeker een meter gezakt. André weet een leuke route terug. Nou ja, route? Dwars door de landerijen en bossen over moddersporen.
Ruud heeft weer met de VNF live contact. Er worden 4 telefoontjes gepleegd. En einde van de dag nog een keer. Nee, we kunnen echt niet varen morgen. Op z’n vroegst maandag, mogelijk later. Om de moed erin te houden gaan we de film “Una giornata Particolare”  bekijken en bijpassende spaghetti eten a/b van de Syrah.

302  Volgens Google Maps loopt hier een weg  302 De Maas bij Ourches is al zeker een meter gezakt 301 Kasteel in Void

Motoruren:         431
km:                       2473
sluizen:                623
dagen:                 302
Vaardagen:         125

Foto’s

2 Reacties

  1. Aukje:
    16 januari 2023
    Het is wat met die waterstanden! Voorlopig dus een beetje staren naar de Maas vanaf een brug.....
  2. Roelie:
    29 januari 2023
    Wat een avonturen!